Het begon allemaal in maart vorig jaar toen onze collega, Hans Heijmans, een dringende order ontving voor een Atago PAL-10S refractometer. De order moest heel snel geleverd worden en bij Hans rees de vraag: waarom? Daarom contacteerde hij Kelly Mannion, die de refractometer had besteld, persoonlijk. En wat bleek? De refractometer was dringend nodig voor onderzoek naar het gedrag van chimpansees in Oeganda! Wij waren dus ook erg benieuwd welke rol de refractometer speelt in dit onderzoek en spraken Kelly hierover.
Kelly is een PhD-student aan de Universiteit van Genève. Ze komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten maar heeft ondertussen op verschillende plaatsen gewoond, gestudeerd en gewerkt. Ze werkt heel graag met dieren in het wild en met natuurbehoud, vooral met primaten, waardoor het onderzoek naar chimpansees haar erg aansprak.
Wat houdt je onderzoek in?
‘Ik doe onderzoek met wilde chimpansees. In het bijzonder onderzoek ik de drijfveren van het gebruik van gereedschap. Om dit te doen, breng ik tijd door op een veldlocatie in Oeganda, waar ik met lokale assistenten werk om allerlei soorten gegevens te verzamelen. Mijn onderzoek bestaat uit lange dagen wandelen door een bos, chimpansees observeren en urinemonsters van chimpansees verzamelen. Voor degenen die het niet weten, we gebruiken niet-invasieve methoden om urine van wilde chimpansees te verzamelen. Kortom: als een chimpansee in een boom zit te eten of op een andere manier ongestoord is, pak ik een lange stok waar ik een plastic zak aan vastmaak en wacht ik onder de chimpansee tot hij plast. Op deze manier hoop ik dat ik wat vallende urine kan opvangen in de zak. Er is veel geduld en een beetje coördinatie voor nodig om de vallende druppels op te vangen terwijl ze in vele richtingen door de bladeren spatten, maar deze monsters kunnen ons zoveel vertellen over de chimpansees.’
Waarom koos je een studie over chimpansees en waarom is juist dit onderzoek zo belangrijk?
Waarom niet? Ik ben geïnteresseerd in primaten, dus dit is een geweldige kans. En natuurlijk is het fascinerend om meer te weten te komen over hun gedrag omdat ze zo op ons lijken! Het gebruik van gereedschap is fascinerend om te bestuderen en we zien het gedrag van gereedschap gebruiken steeds meer gebeuren bij andere soorten dan mensen. Het is echt gaaf om te proberen te begrijpen waarom en hoe dergelijk gedrag voorkomt bij sommige populaties chimpansees en niet bij andere. Het is niet alleen interessant, maar het kan ons misschien iets meer vertellen over ons als mensen.’
Waarom heb je besloten om een refractometer te gebruiken in je onderzoek?
‘Het is belangrijk om een refractometer te gebruiken in mijn onderzoek omdat ik meer wil weten over de biologische status van de chimpansee en hoe dit hun gedrag beïnvloedt. Ik wil gegevens over het gedrag, ecologische- en biologische gegevens gebruiken om een breder beeld te geven van wat bepaald chimpanseegedrag kan veroorzaken. Het is heel belangrijk om de refractometer te gebruiken in samenwerking met andere analyses die we uitvoeren op de urinemonsters. Dit doen we om verdere aansporing te verzamelen over de energie en fysiologie van chimpansees.’
Wat voor onderzoeksresultaten verwacht je te krijgen van de urine van de chimpansees?
‘Urinemonsters kunnen ons veel vertellen over de chimpansees. We kunnen verschillende dingen beoordelen, zoals stressniveaus, ziekten en hormoonniveaus. Deze factoren zijn geweldig om in de loop van de tijd of in verband met bepaalde gebeurtenissen te volgen en te onderzoeken. Het geeft ons een idee van wat er in de dieren omgaat en het helpt ons om beter te begrijpen wat we zien als we ze in het wild observeren.’
Hoe bevalt het werken met de refractometer en waarom koos je voor het merk Atago?
‘Ik gebruik de refractometer graag. Het toestel is eenvoudig te gebruiken en heel makkelijk mee te nemen, wat belangrijk is omdat we apparatuur naar afgelegen gebieden moeten brengen. Hierdoor kunnen we hem ook mee in het bos nemen en goed gebruiken wanneer we monsters van de chimpansees verzamelen! Afgezien van de defecte schroefdop van de batterij, is dit een uitstekend toestel ;-). Ik heb gekozen voor Atago omdat ik aanbevelingen van anderen kreeg die het toestel in het veld hebben gebruikt. Daarom voelde het als een betrouwbare investering waarop ik kan vertrouwen.’